Shkolla
Shkolla është një sistem i krijuar nga shoqëria për interesat e vetë shoqërisë. Elementet e këtij sistemi janë : nxënësit, mësimdhënësit, udhëheqësit e shkollës,punëtorët administrativ, shërbimi i konsulencës (psikolog, pedagog, mjeku, punëtorët social, bibliotekistët, etj), punëtorët ndihmës, rojtarët, etj.
Si pjesë indirekte e sistemit shkollor është edhe sistemi i komunitetit shkollor që përbëhet nga bashkësitë e ndryshme dhe lidhjet e tyre ndërmjet veti dhe sistemit bazë të shkollës. Komunitete të sistemit janë :
• Zhvillimi i personalitetit, talentit dhe potencialit të plotë të aftësive mendore dhe fizike të nxënësit nëpërmjet aktiviteteve mësimore,
jashtëmësimore dhe aktiviteteve të tjera,
•Zhvillimi i aftësive intelektuale, relaksimit emocional dhe krijimi ishkathtësive praktike nëpërmjet aftësimit humanist, shkencor, teknik dhe
estetik;
• Përvetësimi i njohurive shkencore dhe artistike me karakter nacional dhe botëror;
• Mësimdhënia aktive intelektuale nëpërmjet të nxënit gjatë gjithë jetës;
• Kultivimi i respektit për të drejtat dhe liritë fundamentale njerëzore, sensit për dinjitet dhe tolerancë dhe këmbim të lirë të mendimeve;
• Zhvillimi tek nxënësit, respekti për mjedisin.
• Hulumtimeve me qëllim të përparimit të punës edukativo-arsimore,
• Ofrimi i shërbimeve edukativo-arsimore shfrytëzuesve tjerë.
Nocioni shkollë ka kuptim shumë të gjerë. Në të vërtetë ekzistojnë shkolla të llojeve dhe niveleve të ndryshme. Qëllimet dhe objektivat e shkollave të caktuara dallojnë mesvete, e organizimi i tyre dhe puna edukativo-arsimore varet nga ato synime dhe objektiva.
Shkolla lindi nga nevojat objektive, shoqërore dhe ka një zhvillim e traditë mjaft të gjatë. Gjatë historisë ka pësuar ndryshime dhe është përkryer, kështu që puna e saj e sotme edukativo-arsimore është metodike dhe e palnifikuar mirë. Duke folur për edukimin në shkollë, është e pamundur që të mos përmendim edhe arsimimin.
Shkolla si institucion specifik brenda rrethit shoqëror, e cila në punën e vet zbaton ligje që tashmë jemi në fazën e transformimit të një sistemi të ri shkollor, me bazë bashkëkohore tekniko-teknologjike, ka prioritet më të madh. Megjithatë, ajo duhet të jetë e gatshme të pranojë dhe të realizojë të gjitha obligimet të cilat i parashtron vetë natyra e punës së shkollës dhe bashkësia shoqërore në përgjithësi. Për këtë shkak rrethi i ngushtë dhe i gjërë social prej saj pret shumë. Sot, shkolla duhet të realizon detyra dhe të merret me veprimtari më të rënda dhe më të mëdha në planin e aktivitetit të saj, se sa në të kaluarën.
Duke e ditur që shkolla për nxënësit është urë lidhëse për formimin e personalitetit të individit, dalin me përfundimin se, kjo i dallon ata nga diçka që nuk përkon me arsimimin apo edukimin e tyre. Mirëpo, gjendja e krijuar nuk duhet trajtuar njëanshëm. Edhe të rinjtë tanë si një “armë e fortë”’ e shoqërisë, duhet të vetëdijesohen se duke përvetësuar vlerat dhe parimet njerëzore, qofshin ato nga familja, shkolla apo shoqëria, në të ardhmen ata do t’ia lehtësojnë vetes së tyre problemet që na sfidojnë pa mëshirshëm në jetën tonë.
Rëndësia tjetër që duhet trajtuar është përshtypja e sistemit edukativ në kulturën e komunitetit shoqëror. Arrijmë të dilema si të arrihet ky qëllim? Shkolla si institucion publik edukativo-arsimor, duhet që me angazhimin e gjithë pjesëtarëve të saj, që udhëheqin apo shfrytëzojnë atë si e drejtë e tyrja, gjithashtu të sillen në mënyre të drejtë dhe të shfaqin një kulturë më të kënaqshme duke iu përshtatur vlerave të asaj shoqërie përkatëse.
Gjithashtu pjesëmarrësit e veprimtarisë në procesin arsimor (udhëheqja e shkollës, profesorët, nxënësit) duhet që me angazhim të pashoq, që të arrijnë bashkërisht t’iu përmbahen rregullave apo kodeve shkollore, për shembull: uniforma kolektive (këtë rast të respektohet edhe veshja e nxënësve muslimane) trajnime profesionale me qëllim të largimit të nxënësve nga dukuritë negative shoqërore, siç janë: narkotizimi, alkooli dhe prostitucioni si dhe parandalimi i tyre, aktivitete kulturore-sportive, kuize të ndryshme me qëllim të motivimit të nxënësve për dituri, ofrimit të internetit dhe bibliotekës që nxënësit të krijojnë vetëdijesim dhe shprehi leximi.
Si pjesë indirekte e sistemit shkollor është edhe sistemi i komunitetit shkollor që përbëhet nga bashkësitë e ndryshme dhe lidhjet e tyre ndërmjet veti dhe sistemit bazë të shkollës. Komunitete të sistemit janë :
- bashkësia e prindërve
- bashkësia e nxënësve
- bashkësia e institucioneve e asociacioneve të ndryshme arsimore
- bashkësitë kulturore
- bashkësitë shkencore
- bashkësitë shëndetësore.
• Zhvillimi i personalitetit, talentit dhe potencialit të plotë të aftësive mendore dhe fizike të nxënësit nëpërmjet aktiviteteve mësimore,
jashtëmësimore dhe aktiviteteve të tjera,
•Zhvillimi i aftësive intelektuale, relaksimit emocional dhe krijimi ishkathtësive praktike nëpërmjet aftësimit humanist, shkencor, teknik dhe
estetik;
• Përvetësimi i njohurive shkencore dhe artistike me karakter nacional dhe botëror;
• Mësimdhënia aktive intelektuale nëpërmjet të nxënit gjatë gjithë jetës;
• Kultivimi i respektit për të drejtat dhe liritë fundamentale njerëzore, sensit për dinjitet dhe tolerancë dhe këmbim të lirë të mendimeve;
• Zhvillimi tek nxënësit, respekti për mjedisin.
• Hulumtimeve me qëllim të përparimit të punës edukativo-arsimore,
• Ofrimi i shërbimeve edukativo-arsimore shfrytëzuesve tjerë.
Nocioni shkollë ka kuptim shumë të gjerë. Në të vërtetë ekzistojnë shkolla të llojeve dhe niveleve të ndryshme. Qëllimet dhe objektivat e shkollave të caktuara dallojnë mesvete, e organizimi i tyre dhe puna edukativo-arsimore varet nga ato synime dhe objektiva.
Shkolla lindi nga nevojat objektive, shoqërore dhe ka një zhvillim e traditë mjaft të gjatë. Gjatë historisë ka pësuar ndryshime dhe është përkryer, kështu që puna e saj e sotme edukativo-arsimore është metodike dhe e palnifikuar mirë. Duke folur për edukimin në shkollë, është e pamundur që të mos përmendim edhe arsimimin.
Shkolla si institucion specifik brenda rrethit shoqëror, e cila në punën e vet zbaton ligje që tashmë jemi në fazën e transformimit të një sistemi të ri shkollor, me bazë bashkëkohore tekniko-teknologjike, ka prioritet më të madh. Megjithatë, ajo duhet të jetë e gatshme të pranojë dhe të realizojë të gjitha obligimet të cilat i parashtron vetë natyra e punës së shkollës dhe bashkësia shoqërore në përgjithësi. Për këtë shkak rrethi i ngushtë dhe i gjërë social prej saj pret shumë. Sot, shkolla duhet të realizon detyra dhe të merret me veprimtari më të rënda dhe më të mëdha në planin e aktivitetit të saj, se sa në të kaluarën.
Duke e ditur që shkolla për nxënësit është urë lidhëse për formimin e personalitetit të individit, dalin me përfundimin se, kjo i dallon ata nga diçka që nuk përkon me arsimimin apo edukimin e tyre. Mirëpo, gjendja e krijuar nuk duhet trajtuar njëanshëm. Edhe të rinjtë tanë si një “armë e fortë”’ e shoqërisë, duhet të vetëdijesohen se duke përvetësuar vlerat dhe parimet njerëzore, qofshin ato nga familja, shkolla apo shoqëria, në të ardhmen ata do t’ia lehtësojnë vetes së tyre problemet që na sfidojnë pa mëshirshëm në jetën tonë.
Rëndësia tjetër që duhet trajtuar është përshtypja e sistemit edukativ në kulturën e komunitetit shoqëror. Arrijmë të dilema si të arrihet ky qëllim? Shkolla si institucion publik edukativo-arsimor, duhet që me angazhimin e gjithë pjesëtarëve të saj, që udhëheqin apo shfrytëzojnë atë si e drejtë e tyrja, gjithashtu të sillen në mënyre të drejtë dhe të shfaqin një kulturë më të kënaqshme duke iu përshtatur vlerave të asaj shoqërie përkatëse.
Gjithashtu pjesëmarrësit e veprimtarisë në procesin arsimor (udhëheqja e shkollës, profesorët, nxënësit) duhet që me angazhim të pashoq, që të arrijnë bashkërisht t’iu përmbahen rregullave apo kodeve shkollore, për shembull: uniforma kolektive (këtë rast të respektohet edhe veshja e nxënësve muslimane) trajnime profesionale me qëllim të largimit të nxënësve nga dukuritë negative shoqërore, siç janë: narkotizimi, alkooli dhe prostitucioni si dhe parandalimi i tyre, aktivitete kulturore-sportive, kuize të ndryshme me qëllim të motivimit të nxënësve për dituri, ofrimit të internetit dhe bibliotekës që nxënësit të krijojnë vetëdijesim dhe shprehi leximi.